Hergebruik van verantwoordingsmateriaal via certificering

In een toekomst waarin steeds meer wetten op het gebied van cybersecurity van kracht worden, groeit de behoefte aan efficiënte verantwoording. Certificering maakt het mogelijk om al verzamelde informatie – zoals risicoanalyses, maatregelen, audits en testresultaten – opnieuw te gebruiken voor andere wettelijke verplichtingen.

Voorbeeld:

Een bedrijf dat een NIS2-audit heeft doorlopen, heeft vaak al een actuele risicoanalyse, leveranciersbeoordeling en incidentprocedure vastgelegd. Als daarna de Cyber Resilience Act (CRA) of een sectorale norm eisen stelt, kan het bedrijf die bestaande documenten opnieuw gebruiken.

Effect:

• Vermindering van administratieve lasten
• Minder tijdverlies bij herhaalde audits
• Hogere consistentie in rapportages
• Positiever signaal naar toezichthouders: men is “in control”

Toekomst: wetten gaan op elkaar aansluiten

Europa werkt toe naar een meer samenhangend cyberwetgevend ecosysteem. Denk aan:

• NIS2 – netwerk- en informatiebeveiliging
• Cyber Resilience Act (CRA) – eisen aan digitale producten
• AI Act – verplichtingen rond risicovolle AI • DORA – voor digitale weerbaarheid in de financiële sector

Deze wetten verschillen qua scope, maar hebben overlappende eisen, zoals:

• Risicobeoordeling
• Leveranciersbeheer
• Incidentrapportage
• Bewijs van maatregelen

Gevolg: Een organisatie hoeft bij goede voorbereiding niet voor elke wet opnieuw het wiel uit te vinden, mits de verantwoordingsstructuur goed is opgezet.

Certificering voorkomt dubbele audits

Certificeringen – zoals ISO 27001 of het NIS2 Quality Mark – zorgt ervoor dat bepaalde elementen al zijn beoordeeld door onafhankelijke auditors. Toezichthouders zullen in veel gevallen vertrouwen op certificering als indicatie dat een organisatie haar basis op orde heeft.

• De toezichthouder herkent en accepteert de auditresultaten van de certificerende instantie
• Er ontstaat meer ruimte om het toezicht te richten op zwakke plekken en actuele risico’s
• De organisatie hoeft geen dubbele inspanning te leveren voor vergelijkbare controles

Voorwaarde: De certificering moet actueel, volledig en geloofwaardig zijn (d.w.z. via een erkende partij).

Toezicht verschuift van papieren verantwoording naar praktijk

Toezichthouders zullen, zodra certificering het bewijs levert van een solide basis, de nadruk verleggen naar implementatie:

• Worden processen ook echt toegepast in de praktijk?
• Is het personeel getraind?
• Worden incidenten op tijd gemeld?
• Zijn er audits op de uitvoering, niet alleen op papier?

Concreet: Bedrijven zullen minder tijd kwijt zijn aan papierwerk, maar meer aandacht moeten geven aan:

• Interne bewustwording
• Praktische uitvoering (bijv. toegangsbeheer, back-ups)
• Continu verbeteren

Conclusie De toenemende overlap tussen Europese cybersecuritywetgeving maakt het essentieel om strategisch te investeren in certificering. Certificeringen zoals het NIS2 Quality Mark of ISO 27001 bieden niet alleen een stevige basis voor naleving, maar maken het mogelijk om verantwoordingsmateriaal slim te hergebruiken. Dit voorkomt dubbele audits, bespaart tijd en verlaagt de druk van toezicht.

Toezichthouders zullen certificering steeds zien als indicatie van naleving en hun aandacht verleggen naar de effectieve implementatie in de praktijk. Voor organisaties betekent dit: minder papier, meer doen.

Bedrijven die nu investeren in certificering en aantoonbare praktijkvoering, zetten zich vooruitlopend op wetgeving structureel sterker neer – juridisch, operationeel én commercieel.